WSP - wartość spółgłoskowa, czyli wymowa jako spółgłoski
ML - wartość samogłoskowa, czyli Mater lectionis
WL - wartość liczbowa
Podając wymowę zastosowałem transkrypcję polską.
Wyjaśnienia wymaga tylko rozróżnienie głosek [h] i [ch],
bardzo ważnych dla poprawnej i zrozumiałej wymowy.
[h] - to łagodne, delikatne H, jak w angielskim home, niezbyt łatwe do opanowania dla Polaka,
ponieważ polska głoska H jest znacznie mocniej artykułowana (lekko charcząca).
Lepiej więc tego [h] nie wymówić wcale (tak zresztą robi coraz więcej Izraelczyków),
niż wymawiać je jak polskie H.
[ch] - to charakterystyczne dla języjów semickich, szorstkie,
podniebienne, niemal charczące H.
Wbrew pozorom nie jest trudne do opanowania przez Polaka,
ponieważ polskie H jest nieco podobne (choć słabsze) i w izraelskich uszach brzmi bliżej chet niż he.
O alfabecie
Alfabet hebrajski składa się z 22 liter.
Nie rozróżnia się liter wielkich i małych.
Za to pięć liter (kaf, mem, nun, pe, cadi) przyjmuje na końcu wyrazu inną graficznie formę, zwaną
sofit (w tabelce pokazaną w nawiasach). Nikogo chyba nie zaskoczę, dodając, że po hebrajsku czyta się od prawej do lewej.
Jak widać w tabelce, kształt liter pisanych (ręcznie) dość znacznie odbiega od ich pierwowzorów drukowanych.
Należy pamiętać, że wszystkie litery w alfabecie hebrajskim to spółgłoski.
Jednak każda spółgłoska (nie wyłączając niemych) może być "nośnikiem" samogłoski (zwykle wymawianej po niej).
Spółgłoski
Najważniejszą cechą fonetyczną współczesnego języka hebrajskiego jest postępujący zanik semickich spółgłosek gardłowych ה ח א ע (he, chet, alef, ajin). Zjawisko to występowało już w czasach starożytnych i przeszło do wymowy aszkenazyjskiej.
W wymowie sefaradyjskiej - dzieki wpływom języka arabskiego - spółgłoski gardłowe zachowały się, lecz było to, najprawdopodobniej, zjawisko wtórne.
Nowohebrajski nie różnicuje już w wymowie א alef i ע ajin (oba są nieme), choć konsekwentnie stosuje je dalej w zapisie.
Gardłowe ח chet zostało zrównane z palatalnym כ chaf.
W ostatnim czasie obserwowany jest także zanik ה hej - wymawiana jest tylko następująca po nim samogłoska. Tak więc spółgłoska ה hej staje się niema, tak jak nieme stały się już spółgłoski א alef i ע ayin.
Prasemicki trójdzielny system spółgłoskowy (dźwięczne, bezdźwięczne i emfatyczne) został uproszczony do dwudzielnego - spółgłoski emfatyczne (wymawiane na przydechu) - zanikły.
Nie ma już więc różnicy w wymowie ק kof i כ kaf oraz ט tet i ת taw.
Ślady starego systemu przetrwały jednak w zachowawczej pisowni (dwa różne znaki dla [k], dwa dla [t] itd.).
Zredukowana została również grupa tzw. spółgłosek begadkefat (ב ג ד כ פ ת), wymawianych różnie w zależności od miejsca występowania w wyrazie.
Na początku i po sylabie zamkniętej wymawiane są one "twardo" (wymowa zwarta), a w innych przypadkach "miękko" (wymowa szczelinowa). Z prasemickiego systemu ostały się w tej grupie już tylko trzy samogłoski:
ב - "twardo" jako [b]: בית [bajit]; "miękko" jako [w]: לבנה [levena]
כ - "twardo" jako [k]: כדור [kadur];"miękko" jako [ch]: בכי [bechi]
פ - "twardo" jako [p]: פועל [poel]; "miękko" jako [f]: כפול [kaful]
Wraz z zapożyczeniami weszły do nowohebrajskiego trzy nowe spółgłoski: ż, cz, dż, oznaczane w druku jako zajin, cadi i gimel ze specjalnym apostrofem (geresz):
