* w nawiasach podano formy be-nismAch (patrz niżej, pkt. 5).
1. Do ogólnego liczenia (bez wymieniania liczonych rzeczowników) zawsze używa się form żeńskich: achAt, sztAjim, szalOsz, Arba, chamEsz, szesz, szEwa, szmOne... itd.
2. Podobnie jak w języku polskim, liczebnik stawia się przed rzeczownikiem. Wyjątkiem jest liczebnik 1. Przyklady:
שלושה ילדים קטנים
(szloszA jeladIm ktanIm) = trzech małych chłopców
עשר ילדות קטנות
(Eser jeladOt ktanOt) = dziesięć małych dziewczynek
ילד אחד קטן
(jEled echAd katAn) = jeden mały chłopiec
ילדה אחת קטנה
(jaldA achAt ktanA) = jedna mała dziewczynka
3.
Formy „wolnostojące” liczebnika 2 (sztAjim, sznAjim) nie łączą się z rzeczownikami. Używa się form skróconych:
שתי בחורות
(sztej bachurOt) = dwie dziewczyny
שני חברים
(sznej chawerIm) = dwaj przyjaciele
4.
W przypadku liczebników 1–10 należy starannie trzymać się zasady zgodności rodzaju rzeczownika i liczebnika.
Oczywiście o rodzaju liczebnika zawsze decyduje prawdziwy rodzaj rzeczownika, a nie jego końcówka, a więc:
שלושה ילדים
(szloszA jeladIm) = trzech chłopców
שלוש ילדות
(szalOsz jeladOt) = trzy dziewczynki
שני עולמות
(sznej olamOt) (r.m.) = dwa światy
שתי ביצים
(sztej bejcIm) (r.ż.) = dwa jajka
5.
Męskie liczebniki 3–10 oraz żeński liczebnik 3 przybierają nieco inną formę (w tabeli podawaną w nawiasie), gdy łączą się z rzeczownikiem określonym. Przypomina to tworzenie stanu zależnego rzeczownika (status constructus). Po hebrajsku taka zmodyfikowana forma liczebnika nazywa się szem ha-mispAr be-nismAch. Przykładowo:
זהבה ושלושת הדובים
(zehAwa u-szlOszet ha-dubIm) = Złotowłosa i Trzy Misie
חמשת החושים
(chamEszet ha-chuszIm) = pięć zmysłów
מלחמת ששת הימים
(milchEmet szEszet ha-jamIm) = Wojna Sześciodniowa
שלגיה ושבעת הגמדים
(szilgijA u-sziw'At ha-gamadIm) = Królewna Śnieżka i Siedmiu Krasnoludków
6.
Żeby było dziwniej, w przypadku liczebników 3, 5, 6 i 10 z rzeczownikiem określonym, w mowie potocznej często błędnie używa się męskich form be-nismAch nawet dla rodzaju żeńskiego! Np.
שלושת המורות (szlOszet ha-morot) = trzy [określone] nauczycielki - (zamiast poprawnego: szlosz ha-morOt)
שלושת הדתות (szlOszet ha-datOt) = trzy religie [monoteistyczne] - (zamiast poprawnego: szlosz ha-datOt)
7. Liczebnik 1 w połączeniu z rzeczownikiem określonym zachowuje się jak przymiotnik,
czyli również otrzymuje przedrostek -ה. Np:
הילד האחד (ha-jEled ha-echAd) = the one boy
הבחורה האחת (ha-bachurA ha-achAt) = the one girl
Jednak w praktyce takie połączenie liczebnika 1 z rzeczownikiem określonym nie jest zbyt częste.
Sensownym przykładem może być takie zdanie:
היא היתה הילדה האחת והיחידה שאי-פעם אהבתי
hi hajta ha-jalda ha-achat we-ha-jechida sze-ej-pa’am ahawti
Ona była tą jedną jedyną dziewczyną, jaką kiedykolwiek kochałem.
Od 11 do 19
ŻEŃSKIE
#
MĘSKIE
אחת-עשרה
achAt esrE
11
אחד-עשר
achAd asAr
שתים-עשרה
sztEm esrE
12
שנים-עשר
sznEm asAr
שלוש-עשרה
szlOsz esrE
13
שלושה-עשר
szloszA asAr
ארבע-עשרה
arbA esrE
14
ארבעה-עשר
arba'A asAr
חמש-עשרה
chamEsz esrE
15
חמישה-עשר
chamiszA asAr
שש-עשרה
szEsz esrE
16
שישה-עשר
sziszA asAr
שבע-עשרה
szwA esrE
17
שבעה-עשר
sziw'A asAr
שמונה-עשרה
szmonE esrE
18
שמונה-עשר
szmonA asAr
תשע-עשרה
tszA esrE
19
תשעה-עשר
tisz'A asAr
8. W mowie potocznej żeńskie formy liczebników 11-19 używane są zarówno z rzeczownikami żeńskimi jak i męskimi, np.:
ארבע-עשרה ילדות (arbA esrE jeladOt) = czternaście dziewczynek
ארבע-עשרה ילדים (arbA esrE jeladIm) = czternastu chłopców
Jednak w języku pisanym oraz w mowie starannej trzeba, oczywiście, użyć formy męskiej, np.:
ארבעה-עשר ילדים (arba’A asAr jeladIm) = czternastu chłopców
9.
Proszę zwrócić uwagę na wymowę pierwszego członu żeńskich liczebników 12, 13, 17 i 19 (w tabeli zostały one wytłuszczone).
10. W mowie potocznej (w rodzaju i męskim, i żeńskim) jako 18 często używa się niepoprawnej formy „szmonA esrE” (nieuwzględnionej w tabeli), zamiast poprawnej: „szmonE esrE”.