Zasady pisowni bez wokalizacji - כללי הכתיב חסר הניקוד
Uwaga! Przestawione tu reguły nie dotyczą słów pochodzenia obcego oraz wielu hebrajskich imion i nazw własnych.
    Część 6. - waw jako spółgłoska [w]
    1. Literę waw oznaczającą spółgłoskę [w] podwaja się tylko w środku słowa, np.:
      ktiw chaser ktiw male wymowa znaczenie komentarz
      מָוֶת מוות mawet śmierć
      תִּקְוָה תקווה tikwa nadzieja
      זָוִית זווית zawit kąt
      אִוְשָׁה אוושה iwsza szmer
      תִּוֵּךְ תיווך tiwech pośredniczył
      תָּוִים תווים tawim nuty zob. pkt. 2.b
      קַוִּים קווים kawim linie zob. pkt. 2.b
      לִוְיָתָן לווייתן liwjatan wieloryb widzimy tu również podwojenie spółgłoskowego jud

      także jeśli początkowe waw znalazło się w środku słowa po dodaniu przyimków: mi-, sze-, ha-, ke-, le-, be-. Np.:
      ktiw chaser ktiw male wymowa znaczenie komentarz
      מִוְּרִיד מווריד mi-wrid z żyły bez przedrostka: וריד
      שֶׁוִּתְּרוּ שוויתרו sze-witru którzy zrezygnowali bez przedrostka: ויתרו
      הַוַּעַד הוועד ha-wa'ad komitet bez przedrostka: ועד
      כְּוֶרֶד כוורד ke-wered jak róża bez przedrostka: ורד
      לְוָתִיק לוותיק le-watik do weterana bez przedrostka: ותיק
      בְּוַרְשָׁה בוורשה be-warsza w Warszawie bez przedrostka: ורשה

      Nie podwaja się jednak początkowego waw, które znalazło się w środku słowa po dodaniu przedrostka we- (patrz niżej - pkt. 2.c).


    2. Litery waw oznaczającej spółgłoskę [w] nie podwaja się w następujących sytuacjach:
      1. Na początku słowa, np.:
        ktiw chaser ktiw male wymowa znaczenie komentarz
        וֶרֶד ורד wered róża nie: וורד
        וַעַד ועד wa'ad komitet nie: וועד
        וָתִיק ותיק watik weteran nie: וותיק
        וְרִיד וריד wrid żyła nie: ווריד
        וִתַּרְתִּי ויתרתי witarti zrezygnowałem nie: וויתרתי
        וַרְשָׁה ורשה warsza Warszawa nie: וורשה

      2. Na końcu słowa, np.:
        ktiw chaser ktiw male wymowa znaczenie komentarz
        שָׁלֵו שלו szalew spokojny UWAGA: w odmianie (po dodaniu końcówek) waw ulega podwojeniu, ponieważ nie znajduje się już wtedy na końcu słowa: שלווים ,שלווה
        כִּסְלֵו כסלו kislew miesiąc Kislew  
        לָאו לאו law nie (aram.)  

        Jednak jeśli kończące wyraz spółgłoskowe waw poprzedzone jest samogłoską [a], to w pisowni pełnej wstawiamy przed waw literę jud, np.:
        ktiw chaser ktiw male wymowa znaczenie komentarz
        סְתָו סתיו staw jesień w liczbie mnogiej jednak: סתווים
        עַכְשָׁו עכשיו achszaw teraz
        יַחְדָּו יחדיו jachdaw razem

        dodawania jud nie stosuje się jednak w słowach jednosylabowych (także jeśli liczba sylab zwiększy się przez dodanie przedrostków), np.:
        ktiw chaser ktiw male wymowa znaczenie komentarz
        צַו צו caw nakaz
        קַו קו kaw linia
        תָּו תו taw nuta
        וו וָו waw hak

        chyba że są to nazwy liter ת i ו - dla odróżnienia ich od słów oznaczających "nutę" i "hak" :
        ktiw chaser ktiw male wymowa znaczenie komentarz
        תָּו תיו taw nazwa litery "taw " częściej: תי"ו
        וָו ויו waw nazwa litery "waw" częściej: וי"ו

      3. Nie podwaja się spółgłosowego waw nawet w środku słowa, jeśli sąsiaduje ono w pisowni pełnej z innym waw (obojętne czy spółgłoskowym, czy samogłoskowym), np.:
        ktiw chaser ktiw male wymowa znaczenie komentarz
        וּוֶרֶד וורד u-wered i róża a nie: ווורד
        וּוַרְשָׁה וורשה u-warsza i Warszawa a nie: ווורשה
        לְקַוּוֹת לקוות lekawot mieć nadzieję a nie: לקווות
        בִּמְכֻוָּן במכוון bi-mechuwan celowo a nie: במכווון
        Nie ma tu podwojenia. Pierwszy waw to samogłoska [u] (w pisowni zwięzłej wyrażony tylko przy pomocy kubuc), a drugi to spółgłoska [w].
        וָוִים ווים wawim haki a nie: וווים
        מִוָּו מוו mi-waw z haka a nie: מווו
        וּוָווֹ וווו u-wawo i jego hak oba środkowe waw to spółgłoski [w], ale żadna nie została podwojona
        לֻוּוּ לוו luwu zostali
        odprowadzeni
        Nawet jeśli samogłoskę kubuc oddamy przy pomocy waw i napiszemy לווו (jak chcą niektóre słowniki), to nadal nie będzie tu podwojenia spółgłoskowego waw, ponieważ pierwsze i ostatnie waw oznaczać będą samogłoskę [u].
        מְקֻוּוֹת מקוות mekuwot oczekiwane
        z nadzieją
        Podobnie jak w przypadku "luwu" - i tutaj kubuc wyjątkowo nie przechodzi w waw, a spółgłoskowy waw nie jest podwojony z powodu sąsiadowania z samogłoskowym waw w końcówce -ot.
[część 1]    [część 2]    [część 3]    [część 4]    [część 5]    [część 6]    [część 7]

comments powered by Disqus

Jeśli masz jakieś uwagi lub pytania - pisz: iwrit@iwrit.pl

bot