Zasady pisowni bez wokalizacji - כללי הכתיב חסר הניקוד
Uwaga! Przestawione tu reguły nie dotyczą słów pochodzenia obcego oraz wielu hebrajskich imion i nazw własnych.
    Część 3. - samogłoska o
    1. Samogłoska o, która w ktiw chaser oznaczona jest przez cholam, w pisowni pełnej będzie zapisana przy pomocy litery waw. Np.:
      ktiw chaser ktiw male wymowa znaczenie komentarz
      אֹכֶל אוכל ochel jedzenie  
      בֹּקֶר בוקר boker ranek  
      כֹּחַ כוח koach siła  
      לִשְׁמֹר לשמור liszmor pilnować  
      לִקְרֹא לקרוא likro czytać  
      הַכֹּל הכול ha-kol wszystko Jest to zalecana, lecz słabo rozpowszechniona pisownia tego słowa - częściej spotyka się הכל. (Por. z -כל ה niżej.)

      Wyjątki - samogłoski o oznaczonej przez cholam, nie zapisuje się jednak jako waw:
      1. We wszystkich (z wyjątkiem 1.os.l.p.) formach czasu przyszłego koniugacji pa'al czasowników typu פ"א (czyli takich, których pierwszą literą rdzenia jest alef). Np.:
        ktiw chaser ktiw male wymowa znaczenie komentarz
        תֹּאהַב תאהב tohaw będziesz kochał
        נֹאכַל נאכל nochal zjemy
        יֹאמְרוּ יאמרו jomru powiedzą

        Jak wspomniano wyżej, odstępstwo to nie dotyczy pierwszej osoby liczby pojedynczej, np.:
        ktiw chaser ktiw male wymowa znaczenie komentarz
        אֹהַב אוהב ohaw będę kochać Zauważmy, że w ktiw male "ohaw" pisze się tak samo jak "ohew" (tj. l.p. r.m. w czasie ter.).
        אֹכַל אוכל ochal zjem j.w. - w pisowni niewokalizowanej "ochal" wygląda tak samo jak "ochel".
        אֹמַר אומר omar powiem j.w. - w pisowni pełnej "omar" składa się z tych samych liter co "omer".
      2. W słowach:
        ktiw chaser ktiw male wymowa znaczenie
        לֹא לא lo nie
        זֹאת זאת zot ta, to
        פֹּה פה po tutaj
        אֵיפֹה איפה ejfo gdzie
        רֹאשׁ ראש rosz głowa
        שְׂמֹאל שמאל smol lewy
        מֹאזְנַיִם מאזניים moznajim waga
        נֹאד נאד nod bukłak
        צֹאן צאן con owce, kozy
        כֹּה כה ko tak, tak więc, tu
    2. Samogłoskę o oznaczoną w ktiw chaser przez kamac katan lub chataf-kamac traktujemy w pisowni pełnej następująco:
      1. Zapisujemy ją przy pomocy waw, jeśli w formie podstawowej słowa jest ona oznaczona przez cholam (czyli gdy kamac katan lub chataf-kamac powstał wtórnie z cholam przez redukcję). Np.:
        ktiw chaser ktiw male wymowa znaczenie forma podst. komentarz
        אָזְנַיִם אוזניים oznajim uszy אֹזֶן
        יְכָלְתֶּם יכולתם jecholtem mogliście יָכֹל pot. jacholtem
        חֳדָשִׁים חודשים chodaszim miesiące חֹדֶשׁ
        עֳתָקִים עותקים otakim egzemplarze עֹתֶק
      2. Przy pomocy waw zapisujemy kamac katan występujący w przedrostkach czasowników koniugacji hof'al. Nie zapisujemy jako waw następującego po nim chataf-kamac. Np.:
        ktiw chaser ktiw male wymowa znaczenie komentarz
        יָאֳכְלוּ יואכלו jo'ochlu zostaną nakarmieni Wymowa potoczna: jo'achlu.
        Zauważmy, że bez waw to słowo byłoby identyczne z יאכלו - jochlu, tzn. "zjedzą".
        הָעֳסַקְנוּ הועסקנו ho'osaknu zostaliśmy zatrudnieni Wymowa potoczna: hu'asaknu.
        Bez waw słowo byłoby identyczne z העסקנו - he'esaknu, tzn. "zatrudniliśmy".
      3. Nie zapisujemy przy pomocy waw głoski o, jeśli kamac katan lub chataf-kamac występują we wszystkich formach słowa (tzn. nawet w formie podstawowej nie pojawia się cholam). W praktyce reguła ta jest jednak bardzo często łamana i całkiem możliwe, że w przyszłości zostanie przez Akademię Języka Hebrajskiego zmieniona. Przykłady:
        ktiw chaser ktiw male wymowa znaczenie komentarz
        אָמְנָם אמנם omnam wprawdzie często jednak: אומנם
        חָכְמָה חכמה chochma mądrość często jednak: חוכמה
        קָרְבָּן קרבן korban ofiara często jednak: קורבן
        קָדְקוֹד קדקוד kodkod ciemię, wierzchołek częściej: קודקוד
        תָּכְנִית תכנית tochnit plan, program częściej: תוכנית
        תָּכְנָה תכנה tochna software znacznie częściej: תוכנה
        אֳנִיָּה אנייה onija okręt znacznie częściej: אונייה
        טָהֳרָה טהרה tohora czystość (rytualna) Kamac przed chataf-kamac to kamac katan, więc jest wymawiany jako o.
        צָהֳרַיִם צהריים cohorajim południe (pora) j.w.
        מָחֳרָתַיִם מחרתיים mochoratajim pojutrze Potocznie także: mochrotajim, machratajim.
[część 1]    [część 2]    [część 3]    [część 4]    [część 5]    [część 6]    [część 7]

comments powered by Disqus

Jeśli masz jakieś uwagi lub pytania - pisz: iwrit@iwrit.pl

bot